عمارت کلاه فرنگی و باغ نظر شهر شیراز

باغ نظر با انبوه درختان سر به فلک کشیدة سرو و نارنج در سال‌های پیش از سلطنت کریم خان زند احداث شده است و وجه تسمیه آن معلوم نیست. کریم خان زند عمارت کلاه فرنگی (خورشید)، ارگ، دیوانخانه و بعضی از ساختمانهای دیگر را در محوطة آن بنا کرد.  در دورة قاجار نیز، حسین علی میرزای فرمانفرما، عمارتی در نزدیک عمارت خورشید احداث کرد.

در وسط باغ نظر که متأسفانه هم اکنون قسمت بسیار کوچکی از آن به جا مانده و آن را باغ موزه می نامند، عمارت هشت ضلعی بسیار زیبایی ساخته شده که به کلاه فرنگی مشهور است. کف این عمارت نزدیک به ۵ متر از سطح باغ بالاتر است. در بیرون این عمارت، کاشی کاریهای ظریف و زیبا با رنگهای روشن وجود دارد که قسمتی از آن نقش گل و بته و قسمتی دیگر نیز منظرة شکارگاه و مجالس بزم است.

در طرفین هر در، چهار مجلس گل و بته و بالای چهار گوشواره آن، چهار مجلس شامل بزم و شکار روی کاشی نقاشی شده است.

در داخل بنا، محوطه ای صلیب مانند با چهار شاه نشین وجود دارد که بین شاه نشینها نیز چهار گوشواره ساخته اند. در وسط محوطه، حوضی از سنگ مرمر یکپارچه ساخته شده است. دیوارهای محوطة وسط و اتاق‌های زاویه، مقرنس کاری است و نقاشی‌های بسیار زیبا دارد و از نظر هنری کم نظیر است. روی بدنه و طاقچه های محوطه‌ی وسط، ده مجلس نقاشی به وسیله‌ی نقاشان دوره‌ی زندیه که معروف‌ترین آنها «آقا صادق نقاش» بود، تصویر شده است.